Người Sài Gòn thương tiếc cây

Người Sài Gòn thương tiếc cây Anh Việt Hùng, một nhân viên bảo vệ của Thương xá Tax đang nhờ người đi đường tranh thủ chụp lại hình ảnh của mình khi những cây xanh chung cuộc góc đường Lê Lợi - Nguyễn Huệ bị đốn đi. Ảnh: Nguyễn Vinh (TBKTSG Online) - Trong một cuốn sách của mình, học giả Vương Hồng Sển kể rằng, một lần nọ, ông đi ngang vỉa hè đường Nguyễn Đình Chiểu, Sài Gòn, thấy người ta đang cưa hạ một cây cổ thụ, ông đã bước chân không đành. Ông tả thật xúc động cảm giác bổi hổi xót xa, đi đi lại lại, lấy cái gậy mà đo mặt gỗ, nghe mùi nhựa gỗ ứa ra mà đoán tuổi cây... Người dân Sài Gòn mấy hôm nay đang trải nghiệm cái cảm giác của cụ Sển, khi 51 cây xanh, phần đông là cổ thụ ở đường Lê Lợi, quận 1 – những hàng cây tạo ra không gian xanh, dung mạo duyên dáng thanh nhã cho khu trọng tâm thành thị - đang bị đốn hạ để chuẩn bị xây dựng một nhà ga xe điện ngầm. Buổi sáng, anh Việt Hùng, nhân viên bảo vệ ở Thương xá Tax không sao tập trung làm việc khi tiếng máy cưa cây rền vang, gào rú ngay trước Thương xá. Anh nhờ người trực thay rồi tranh thủ chạy ra lề đường nhờ những người đi đường chụp lại cho mình vài bức ảnh kỷ niệm. “Hàng cây quen thuộc bị đốn hạ rồi, tui chụp lại mấy tấm ảnh để nhớ…”, anh nói với phóng viên và nhờ người khách qua đường mở rộng ống kính, “chụp sao cho thấy cảnh tui đứng trước mấy cái ngọn cây đang bị cắt trụi từ từ”. Cùng tâm trạng với anh Hùng, nhiều người dân trên đường đến công sở, đã dừng xe lại trên hạ, ghi vội hình ảnh những cây cổ thụ cuối cùng ở đoạn đường này trước khi chúng bị tỉa cành, cưa nhánh, đốn thân, bứng gốc. Một cô gái ngồi đẫn đờ trên yên xe máy ở góc hè trước Thương xá Tax, bàng hoàng nhìn những viên chức của Công ty TNHH Một thành viên Công viên cây xanh hạ từng nhành cây, xóa sổ từng mảng xanh hiếm hoi sót lại ở con đường trọng điểm Sài Gòn. Đôi mắt cô gái đỏ hoe sau lớp kính bụi, nói với người bạn mới quen: “Thấy khổ mấy cái cây quá anh ơi”. Một người đi đường tranh thủ chụp lại tấm ảnh về những cây xanh trên bị đốn đi. Ảnh: Nguyễn Vinh Mất đi hàng cây cổ thụ hai bên đường Lê Lợi, mặt tiền Nhà hát thành thị lộ ra, nhỏ bé, lạc điệu trước dãy cao ốc đương đại. Không gian xanh của tiền cảnh tôn vinh sự cổ kính của công trình này đã không còn. Phong cảnh tổng thể kiến trúc trọng điểm mất đi chiều sâu của lịch sử văn hóa và dấu ấn sinh thái thành thị. Sự trơ trọi khô của những dãy nhà phố, cửa hiệu hai bên lộ ra, tạo ra sự tổn thương không nhỏ đối với mỹ quan trên con phố này. Cách đây không lâu, còn nhớ, khi khu Eden bị túa để xây dựng khu trọng tâm thương nghiệp Vincom Center A, theo đó, xóa đi sự tồn tại của cà phê Givral – một địa chỉ văn hóa của thành thị Sài Gòn trước 1975 – thì cũng đã có nhiều quan điểm từ các chuyên gia đến nghệ sĩ và cả người dân gắn bó với Sài Gòn lên tiếng. Nhưng rồi ai cũng biết, bấy nhiêu chưa đủ để ngăn chặn bánh xe hiện đại hóa đang lao về phía trước. Cũng thế, Cảnh quan tự nhiên, những địa chỉ văn hóa làm nên hình ảnh đặc thù Sài Gòn một mai sẽ được thay mới sau mỗi công trình đương đại mọc lên cho dù sự tổn thất hình ảnh di sản văn hóa lớn lao đến thế nào. Câu chuyện đốn hạ 51 cây xanh ở trọng tâm Sài Gòn cho dự án nhà ga metro trung tâm làm nhiều người lo âu rằng, trong tương lai sẽ còn nhiều dự án đương đại can thiệp vào những khoảng xanh của thành phố một cách không thương tiếc như thế. Nhiều người đi đường chưa thạo tin đã thảng thốt khi thấy hàng cây đẹp của trung âm thành phố bị đốn hạ. Ảnh: Nguyễn Vinh Trong tiếng máy cưa rền vang và tiếng nhánh cây gãy răng rắc vang lên ở khu trung tâm, nhiều người đi đường chưa thạo tin đã ngờ ngạc, thảng thốt, không hiểu đang xảy ra chuyện gì. Tại một quán cóc hè, anh Bảo, một người dân kinh doanh hàng điện tử lâu năm trên đường Lê Lợi ngùi ngùi nói: “Nghe nói sau hàng cây này sẽ đến lượt hàng cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng”. Ai cũng hiểu anh đang nhắc đến dự án con đường vượt sông từ Thủ Thiêm nối qua cảng Ba Son sẽ được thực hiện trong tương lai gần… Tiếng mỗi nhánh cây gãy như một tiếng kêu cứu để lại trong mỗi người một cảm giác đau đớn và bất lực. Sự thân quen, gần gụi và chút cảnh sắc hài hòa khu vực trọng điểm đang từ từ biến mất. Xem, trên dưới giải pháp tốt nhất để làm sao việc xây dựng đương đại hóa thành phố không can thiệp quá sâu vào sự hài hòa của không gian tỉnh thành, không làm nghèo đi quang cảnh đời sống ý thức, văn hóa của thị dân là điều cần suy nghĩ.

Người Sài Gòn thương tiếc cây theo TBKTSG Online